İsmail Hakkı Berkok; 1890, Pınarbaşı, Kayseri - 11 Mayıs 1954), Çerkes asıllı Türk asker, tarihçi ve TBMM milletvekili.
1889 yılında Kayseri'de Yağlıpınar köyünde doğdu. İki tane kardeşi Çanakkale savaşında öldü. 1910 yılında Harbiye'yi ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Ardından Makedonya'da önemli bir tümen kurmay başkanlığına atandı ve aynı yıl Harp Okulu Genelkurmay Başkanlığında göreve başladı. Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. Irak ve Kafkas cephelerinde bulundu. 1918 yılı başlarında Kuzey Kafkasya'da, özellikle Dağıstan'da Osmanlı yönetimi adına örgütleyici çalışmalarda bulundu. 11 Mayıs 1918 tarihinde Osmanlı Hükûmeti'nin yardımlarıyla bağımsızlık kararı alan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti için destekleyici görevler üstlendi. Askerlik görevi süresince İştip Redif Tümeni Kurmay Subaylığı, 13. Kolordu Kurmay Subaylığı, 13. Kolordu 36. Tümen ve 33. Süvari Alayı Subaylığı, 1. Kuvveyi Seferiye Kurmay Subaylığı, 6. Ordu Harekât Şubesi Müdürlüğü, İslam Ordusu Subaylığı, Kuzey Kafkas Kolordusu ve Ordusu Kurmay Başkanlığı ve Komutanlığı, Harp Akademileri Harp Tarihi Öğretmenliği, Merkez Ordusu İstihbarat Şubesi Müdürlüğü, Güney Cephesi 2. Kurmay Başkanlığı, 4. Kolordu Kurmay Başkanlığı, Talimgah Tabiye Öğretmenliği, Harbiye Okulu Tabiye Grubu Başöğretmenliği, 26. Piyade Alay Komutanlığı, 7. Kolordu Kurmay Başkanlığı, Harp Akademisi Erkan Başkanlığı ve Süvari Tugay Komutanlığı, Harp Tarihi Encümeni Başkanlığı, Ordu Dairesi Başkanlığı, Askerî Yargıtay Üyeliği görevlerini yürüttü.
Daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Harp Okulu'nda Tabiye (Taktik) dersleri verdi, Askerî Yargıtay üyeliğinden 1946 yılında Tuğgeneral rütbesiyle emekli oldu. 1950-54 yılları arasında Demokrat Parti'den Kayseri Milletvekili seçildi. İkinci dönem milletvekili seçildiği sırada rahatsızlandı ve görevine başlayamadan 11 Mayıs 1954 tarihinde öldü. Türkçe ve Adığece yanında Rusça, Fransızca, Arapça ve Farsça da bilirdi. Harp, Kılıç Liyakat, Kılıç Gümüş İmtiyaz, Kılıçlı Osmani ve İstiklâl Madalyası sahibi olup, evli ve üç çocuk babasıydı.[1]
Kitapları
"Büyük Harpte Şimalî Kafkasya'daki Faaliyetlerimiz ve 15. Fırkanın Harekâtı ve Muharebeleri", Askeri Mecmua, Tarih Bölümü, Sayı 94, Eylül 1934.
Tarihte Kafkasya, İstanbul, 1958.
Kurtuluş Yolu İstanbul, 1957.
Kaynakça
Berzeg, Sefer E. (Ocak 2006). Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922, Sovyet Karanlığına Girerken (III. Cilt). İstanbul : Birleşik Kafkasya Derneği.
Canbulat, Ahmet C. (1990). Kafkasya Hatıraları, Mustafa Butba. Ankara : Türk Tarih Kurumu.
Öztürk, Kazım. (2010). Türk Parlamento Tarihi. VII.Cilt (Özgeçmiş), TBMM-IX.Dönem. İsmail Berkok, S:647-649. Ankara : TBMM Vakfı Yayınları.
Büyük Vatansever İsmail Berkuk. (Haziran 1970). Kamçı, Yıl : 1, Sayı: , S: 1.
Arslan, E.Z. (2008). Osmanlı İmparatorluğunda Çerkes Cemiyetleri (1908 - 1923). İstanbul : Boğaziçi Üniversitesi.
"TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0smail_Hakk%C4%B1_Berkok
