Çanakkale’den İran’a Harb-i Umumi Hatırası (1915-1917)

Seferberlik ilanına ilk icabet edenlerden olan Mehmed Tevfik Efendi günlüğünde Mekteb-i Harbiye’ye giriş tarihini 1 Ağustos 1330 [14 Ağustos 1914] olarak belirtir. İki ay sürdüğü anlaşılan bu eğitimden sonra 7 Teşrinievvel 1330’de [20 Ekim 1914] İstihkam Bölüğüne dahil olur. Gelibolu Yarımadası’nda yolunu kaybettiği anları anlatırken kendisi için kullandığı “çavuş” ifadesinden de anlaşılacağı üzere küçük zabitandan sınıfındandır. Günlüğünün birçok yerinde de zabit vekilliği terfii için yazılan inhaların cevapsız bırakıldığından yakınacaktır.

İki defter olarak tutulan günlüğün ilk defterinin başına “Hamedan 7 Şubat [1]332 [20 Şubat 1917]” tarihini yazar. Tevfik Efendi’nin cepheye ilk sevki Çanakkale’ye olmuştur. Günlük tutmaya başladığı ilk tarih ise cepheye sevke edilmeye başlandığı 28 Nisan 1331’dir [11 Mayıs 1915]. Bu tarih ise, Çanakkale’de İngiltere ve müttefiklerinin 25 Nisan 1915’de başlattığı kara harekâtından 15 gün sonrasıdır. Çanakkale’de bir ölüm kalım savaşı verilmektedir ve İstanbul’dan mütemadiyen birlik sevki yapılmaktadır. Sevki yapılan birliklerden biri de 19 Mayıs umumi taarruzuna katılacak 2’inci Fırka [Tümen] idi.